Stress is een natuurlijke reactie van jouw lichaam. Het helpt je om je te beschermen en alert te zijn. In een noodsituatie of op een moment waar snel handelen nodig, is dit enorm belangrijk. Een bepaalde mate van stress heb je dan ook nodig. Is zelfs nuttig. Maar wat als je klachten krijgt door stress?
Wat is stress?
Bij stress maakt jouw lichaam adrenaline aan. De adrenaline laat jouw hart sneller kloppen en jouw bloed sneller rondpompen. Zowel jouw bloeddruk als jouw bloedsuikerspiegel stijgen. Dat heb je ook nodig, want hierdoor wordt er meer zuurstof en energie naar je spieren vervoerd en ben je in staat om snel en kordaat te handelen. Denkt jouw lichaam dat je in gevaar bent, ook al is dat niet zo, dan wordt er adrenaline aangemaakt.
Chronische stress
Een beetje stress is helemaal niet zo erg. Ons lichaam kan dat aan. Het moet alleen niet chronisch worden. Helaas gebeurt dit wel regelmatig. We staan steeds vaker onder behoorlijke druk en ervaren veel meer stress. Er wordt te veel van ons gevraagd. Ons lontje wordt ook steeds korter. We kunnen minder van elkaar hebben.
Heb je chronische stress, dan is het niet de adrenaline die stijgt en een rol speelt, maar het cortisol. Cortisol, ook wel het stresshormoon genoemd, heeft een vergelijkbare werking als adrenaline. Het wordt gemaakt in onze bijnieren.
Cortisol
Cortisol zorgt ervoor dat we tegen stress kunnen. Het verhoogt de bloedsuikerspiegel in stressvolle situaties en het remt ontstekingen af. Cortisol bepaalt ook ons dag- en nachtritme en werkt samen met het hormoon melatonine. Als het cortisolgehalte te hoog blijft, wordt er niet genoeg melatonine aangemaakt en kun je moeilijker in slaap vallen. Dit kan leiden tot een bijnieruitputting (Lees het blog: als schaapjes tellen niet meer lukt).
Chronische cortisol
Een chronisch verhoogd cortisolgehalte put jouw bijnieren uit. Hierdoor kun je klachten krijgen zoals:
- Hormonale schommelingen
- Vruchtbaarheidsproblemen
- Insulineresistentie
- Onderdrukking van je immuunsysteem
Ook andere klachten, die eerder gerelateerd zijn aan je lever en spijsverteringssysteem, kun je koppelen aan uitgeputte bijnieren. Je bijnieren zijn een soort ‘accu’ en je lever en spijsverteringssysteem een soort ‘motoren’. Is jouw accu leeg (bijnieren zijn uitgeput), dan kunnen jouw motoren (lever- en spijsvertering) minder goed werken.
Wil je weten hoe het met jouw cortisolgehalte staat? Meet dit dan met een cortisol zelftest.
Stresstest of stressprofiel
Wil je net wat meer weten, dan geeft een stresstest jou het nauwkeurigste resultaat als het gaat om een cortisolmeting. Cortisol wordt verspreid over één dag 7 keer gemeten in het speeksel. Bij de cortisoltest is dit alleen de waarde in de ochtend.
Uit onderzoeken van het CBS en TNO blijkt dat er in 2020 17% van de werkende Nederlanders burn-outklachten hadden, tegenover 10% 20 jaar geleden. Voornamelijk onder de leeftijdsgroep 25-35 jaar (21%) en bij vrouwen komt het meer voor dan bij mannen. We weten allemaal wat een grote oorzaak van deze stijging is.
Zo zie je maar, burn-out klachten komen veel voor en mogen dus zeker niet onderschat worden. Een gedegen diagnostisch onderzoek bij burn-out is van groot belang.
Voorkom een burn-out, laat stress jouw leven niet beïnvloeden.
