Cortisol test

De test is geschikt voor iedereen die wil onderzoeken of een bepaalde klacht, zoals vermoeidheid, te maken heeft met stress.

Voorkom dat je cortisolgehalte verder uit balans raakt.

Cortisol is een regelaar voor andere hormonen in jouw lichaam. Cortisol zorgt ervoor dat je bloeddruk omhoog gaat, als het omhoog moet en verhoogt je bloedsuikergehalte als dit nodig is. Het draagt ook bij aan jouw immuunsysteem. Als cortisol in jouw lichaam goed werkt, dan gaat dit volgens een bepaald patroon. Hoog in de ochtend en daalt gedurende de dag.

Lees meer over cortisol.

Bij de cortisoltest wordt jouw cortisolwaarde van alleen de ochtend gemeten. Alleen de ochtendpiek wordt hiermee in kaart gebracht. (3 metingen = 1 waarde)

Bij de stressprofieltest wordt jouw cortisolgehalte over de hele dag gemeten (jouw dagprofiel, 7 metingen = 5 waardes)

Wanneer je te lang stress ervaart, zodat het echt chronisch genoemd kan worden, stijgt jouw cortisollevel. Dit kan komen door medicijngebruik of het gebruik van de anticonceptiepil.

Als jouw cortisol te laag is, lukt het jouw bijnier niet om voldoende cortisol aan te maken.

We weten al dat jouw cortisolgehalte een piek kent in de ochtend, maar dit moet niet al uren voordat je wakker wordt gebeuren. Rond 3 uur ‘s nachts is jouw cortisolniveau vaak het laagst, met een piek rond 8 uur in de ochtend.

Oorzaken waarom jouw cortisol al eerder zijn piek bereikt:

• Je wordt meerdere keren per nacht wakker en slaapt bijna nooit door.
• Jouw radars al meteen gaan draaien als je wakke wordt.
• Jouw energie al vroeg in de ochtend op is.
• Je in de ochtend prikkelbaar bent en een kort lontje hebt.

Werk je veel over omdat je jouw werk niet af krijgt of sport je nog ’s avonds laat? Of zit je ’s avonds nog veel achter een scherm (mobiel, laptop of tv)?

Dan kun je er van uit gaan dat jouw cortisollevel ’s nachts veel te hoog is. Jouw lichaam heeft geen tijd gehad om rustig te herstellen.

Symptomen van een te hoog cortisolgehalte in de avond zijn:

• Je hebt moeite om in slaap te komen.
• Je ligt piekerend in bed
• Je gaat nog laat heftige discussies aan

Uiteindelijk kan dit leiden tot een hoger cortisolgehalte in de nacht dan overdag.

Ervaar jij stress, dan stijgt jouw cortisol. Normaal gesproken daalt deze als je weer tot rust komt. Loop jij voortdurend tegen deadlines aan op jouw werk, ben jij een control freak, heb je een gebrek aan slaap, drink jij veel koffie of eet je te weinig koolhydraten dan kan dit allemaal invloed hebben op jouw cortisollevel.

Blijft jouw cortisolgehalte hoog, dan is dit een uitputtingsslag voor jouw bijnieren. Symptomen zijn:

• Je bent alleen maar aan het vliegen en rennen.
• Deadlines haal je niet, je loopt steeds achter op schema.
• Je bent uitgeput en hyper energiek tegelijk.
• Je praat erg snel.
• Jouw lontje is kort en je bent snel geïrriteerd.
• Jouw enthousiasme op nieuwe dingen aan te pakken is naar het nulpunt gedaald.

Maakt jouw lichaam te weinig cortisol aan, dan is dit ook niet goed voor jouw gezondheid. Symptomen die voorkomen zijn gewichtsverlies, lage bloeddruk, spierzwakte, buikpijn of vermoeidheid. Als je de ziekte van Addison hebt, kan je bijnier juist geen of onvoldoende cortisol produceren.

Als jouw cortisolgehalte voor een langere periode te hoog was, kan het volledig inzakken. Overkomt jou dit, dan voelt het alsof je niks meer kunt. Jouw bijnier is uitgeput.

Langdurige en enorme stress, slaaptekort en geen rustmomenten kunnen hier de oorzaak van zijn.

Symptomen van een te laag cortisolgehalte zijn:

• Elke dag moet je je weer oppeppen om de dag door te komen, zelfs als je goed hebt geslapen.
• Je kunt niet zonder sterke koffie of intensief sporten om je een beetje fit te voelen.
• Je valt overal in slaap, zelfs op je werk.

Je kunt jouw cortisolgehalte zonder medicijnen weer op orde krijgen. Hierbij kort wat tips.

• Probeer koolhydraten te verteren
• Drink voldoende
• Gebruik voedingssupplementen (Omega-3 vetzuren, vitamine C en vitamine B5)
• Probeer voldoende te ontspannen (denk aan yoga en mindfulness)
• Ga sporten, doe een lekkere work-out
• Gebruik adaptogene kruiden (zoals giseng en rhodiola)
• Slaap voldoende

Lees voor de uitgebreide tips het blog Tips om jouw cortisolgehalte weer op orde te krijgen.

Normaal gesproken herstel je binnen 6 tot 18 maanden van een bijnieruitputting. Uiteraard is dit voor iedereen verschillend en afhankelijk van hoe uitgeput jouw bijnier is. Hoe lang je al met jouw klachten rondloopt.

Is jouw cortisol te hoog, dan kun je in principe weer snel herstellen. Vaak heeft dit een tijdelijke oorzaak en als deze weg of opgelost is, herstel je vaak binnen enkele maanden.

Is jouw cortisol in de ochtend te laag is, dan duurt jouw herstel langer. het advies hierbij is vaak jouw levensstijl en dieet aan te passen. Jouw herstel duurt dan vaak minimaal 6 maanden.

Als laatste, als jouw cortisolwaarde gedurende de hele dag laag is, dan is het niet alleen jouw bijnier die uitgeput is. Vaak zie je dan ook dat jouw stress- en geslachtshormonen veel lager zijn. Jouw herstel kan wel 1 tot 2 jaar duren. Geef jezelf de tijd om te herstellen. Een specialist kan je hierbij bijstaan.

Houd bij jouw herstel rekening met vallen en opstaan. Vaak gaat vooruitgang gepaard met weer een paar stapjes terugdoen.

Deze twee hormonen worden nog al eens door elkaar gebruikt. Heel simpel gezegd, adrenaline is voor de korte termijn, direct actie en cortisol zorgt voor de lange termijn.

In een stressvolle situatie zorgt adrenaline ervoor dat je direct kunt reageren en je op korte termijn meer energie krijgt. Cortisol zorgt ervoor dat jouw energieniveau hoog blijft en je gedurende een lange tijd beter kunt presteren en alert blijft.