De focus aangaande vitamine D, voor het pasgeboren kind, ligt nog altijd op de ontwikkeling van het skelet. Opkomend bewijs suggereert echter dat een toereikende vitamine D-spiegel, tijdens en na de zwangerschap, ook kan bijdragen aan de vitamine D-receptor-activiteit in de hersenen. Daarmee speelt vitamine D een belangrijke rol bij de ontwikkeling van de hersenen en de geestelijke gezondheid op latere leeftijd (Anjum et al, 2018).
Uit een recente studie is gebleken dat er een relatie bestaat tussen het vitaminegehalte van de moeder en het vermogen van de hersenen om de neurologische paden te ontwikkelen. Deze paden zijn verantwoordelijk voor het normaal functioneren van de hersenen om te leren, te focussen, herinneringen te ontwikkelen en sociale vaardigheden te ontwikkelen in de eerste levensjaren.

De onderzoekers concludeerden dat moeders een serum 25(OH)D van >50 nmol/l moeten hebben om de ontwikkeling van fijne en grove motoriek bij hun baby’s te stimuleren. Hoewel het effect en de impact relatief klein was, beschouwden onderzoekers de bevindingen als bruikbaar. Interessant genoeg ontdekten ze geen associaties tussen de vitamine D-status van de moeder en andere uitkomsten, zoals IQ en leesvaardigheid (Darling et al, 2016).

Vitamine D speelt ook een belangrijke rol bij aandoeningen die de vruchtbaarheid beïnvloeden, zoals PCOS, baarmoederfibromen, onjuiste spermaparameters en bij de resultaten van kunstmatige voortplantingstechnieken (o.a. IVF). Bij vrouwen stimuleert vitamine D3 het hormoon dat geassocieerd wordt met het behoud van de eierstok reserve. Bovendien laten experimentele gegevens zien dat vitamine D voornamelijk IVF-resultaten verbetert, door de gezondheid van het baarmoederslijmvlies te verbeteren (Colonese et al., 2015).
Bij mannen wordt de beweeglijkheid en de morfologie van het sperma vaak in verband gebracht met een vitamine D3-tekort. Bovendien zijn niveaus onder 50 nmol/L en boven 125 nmol/L in verband gebracht met onvoldoende aantal zaadcellen. Daarnaast is vitamine D3 nodig voor een essentiële afgifte van enzymen nadat de eicel is bevrucht (Karras et al., 2015).

Verlagingen van de bovendruk en de onderdruk tijdens metingen van de bloeddruk zijn in verband gebracht met vitamine D3 suppletie. Er is een direct verband tussen vitamine D en het Renine-Angiotensine-Syteem (RAS). Een lage vitamine D-concentratie kan bij gezonde personen leiden tot een stimulering van het RAS. Het RAS is verantwoordelijk voor de regulatie van de bloeddruk, elektrolytenbalans en het bloedvolume. Tevens zorgt het voor de groei van spiercellen in onder andere de wand van bloedvaten en nieren. Een overactief systeem leidt tot een verdikking van de bloedvatwand en kan zodoende hoge bloeddruk veroorzaken (Nitsa et al., 2018; Norman en Powell,2014).

Er is steeds meer bewijs dat er een verband bestaat tussen het vitamine D3-gehalte en jouw insulineafgifte. Een slecht vitamine D3-gehalte is het begin van insulineresistentie en kan zich ontwikkelen tot diabetes type 2. Momenteel denkt men dat dit te maken heeft met de variaties in bètacelfunctie of insulinegevoeligheid, of een combinatie hiervan (Park, Pichiah en Cha, 2018).

Vitamine D wordt het beste onderzocht door de hoeveelheid calcidiol (25-hydroxyvitamine D (25(OH)D3)), een pro hormoon dat in de lever wordt gevormd, te meten. Deze niveaus kunnen worden gebruikt om te bepalen of er een tekort is en om het optimale niveau van toevoeging te bepalen.

Over de vraag wanneer er sprake is van een te laag of een te hoog gehalte aan vitamine D3 wordt verschillend gedacht. Een algemene indicatie van optimale serumconcentraties van 25(OH)D ligt tussen 75 en 135 nmol/l. Tot 250 nmol/l kun je als normaal beschouwen in situaties met veel blootstelling aan de zon.

Er bestaat een verband tussen de ontwikkeling van obesitas bij volwassenen en een laag vitamine D3-gehalte. Vanwege de chemische aard van vitamine D bevordert het de beweging van het serum naar het vetweefsel bij zwaarlijvige personen. Hierdoor wordt de biologische beschikbaarheid van vitamine D3 in het serum verminderd. Bovendien verlaagt een tekort aan vitamine D de metabole activiteit van vetcellen (Carelli et al., 2017; Umemura et al.,2014).

Mogelijk levert obesitas ook nog eens een significante bijdrage aan het ontstaan van lage serum vitamine D3-spiegels. Hierdoor wordt het dilemma rondom de vitamine D3-status nog groter. Een verbetering van het vitamine D3-gehalte kan mogelijk zowel de algehele als de centrale obesitas verminderen.

In het volwassen brein zijn vitamine D3-receptoren en CYP271B gevonden, wat suggereert dat lokale productie van actieve vitamine D mogelijk is. Het voorgestelde mechanisme voor de interactie van vitamine D in het zenuwstelsel omvat het regelen van neurotransmitters, evenals wijziging van de productie van de neurotransmittors catecholamine, acetylcholine, oxytocine en dopamine. Bovendien zorg dit voor een verbeterd uithoudingsvermogen van neuronen en het omgaan met vrije radicalen in de hersenen. Uit onderzoek blijkt dat het belangrijk is om het vitamine D-gehalte op peil te houden bij personen met een voorgeschiedenis van depressie of mensen met een risico op vitamine D-tekort (Di Somma et al., 2017; Wang et al., 2017).

Verschillende onderzoeken naar het voorkomen en de verspreiding hebben het verband aangetoond tussen een vitamine D-tekort en het risico op auto-immuunziekten. In het kader van auto-immuniteit ondersteunen veel onderzoeken het bestaan van een rol van vitamine D binnen het immuunsysteem.
Er is o.a. aangetoond dat het een remmende invloed heeft op type 1 T-helpercellen (Th1), die in verband zijn gebracht met de auto-immuunrespons. De invloed van vitamine D op het immuunsysteem is ook te zien in B-cellen. In een in vitro studie (studie uitgevoerd buiten het lichaam) remde vitamine D de productie en afgifte van auto-antilichamen. Tenslotte lijken de deling, rijping en activiteit van dendritische cellen te worden geremd door vitamine D-behandeling, wat resulteert in een verhoogde tolerantie bij auto-immuunziekten (Penna en Adorini, 2000).

Op basis van bovenstaande is het niet verwonderlijk dat er een groeiende belangstelling is voor vitamine D en de invloeden ervan op verschillende aspecten van het immuunsysteem en de implicaties voor de behandeling van zowel auto-immuunziekten als infectieziekten.

Veel mensen worstelen met spijsverteringsproblemen. Dit kan een flinke impact op de kwaliteit van het leven hebben. Om de darmgezondheid te verbeteren, is het belangrijk om darmschade te her-stellen en ontstekingen te verlichten met als doel de het darmslijmvlies te beschermen en een gebalanceerd microbioom te behouden. Vitamine D3 en vitamine D receptoren (VDR’s) bieden bescherming tegen darmletsel. Een vitamine D-tekort verhoogt het risico op verschillende aandoeningen. Dit leidt tot disfunctie van de darmbarrière, beschadiging, van het slijmvlies en een verhoogd risico op een infecties, die de darmhomeostase beïnvloeden (Del Pinto, Ferry en Cominelli, 2017).